Rynek nieruchomości na Kajmanach w 2025 roku charakteryzuje się wysokim popytem, rosnącymi cenami oraz stabilnymi perspektywami we wszystkich głównych segmentach – mieszkaniowym, komercyjnym oraz luksusowym. Pomimo niewielkiego spowolnienia liczby transakcji w porównaniu z okresem wzmożonego popytu po pandemii, wartości nieruchomości utrzymują się na wysokim poziomie lub rosną ze względu na ograniczoną podaż oraz napływ nowych mieszkańców caymanresident.com caymanresident.com. Stabilna gospodarka, brak bezpośrednich podatków oraz status wyspy jako globalnego centrum finansowego nieustannie przyciągają zarówno lokalnych, jak i zagranicznych nabywców. Jednocześnie naturalne piękno i bezpieczeństwo Kajmanów wzmacniają ich atrakcyjność dla kupujących luksusowe domy wakacyjne oraz inwestorów z segmentu premium. Niniejszy raport zawiera szczegółową analizę obecnych trendów rynkowych (wraz z danymi cenowymi na rok 2025), możliwości inwestycyjnych, zmian regulacyjnych, kluczowych lokalizacji, czynników ekonomicznych, ryzyk oraz prognoz na następne 3–5 lat. Porównuje również rynek Kajmanów z innymi karaibskimi i międzynarodowymi jurysdykcjami neutralnymi podatkowo, aby lepiej ukazać jego wyniki na tle konkurencji.
(Spis treści: Przegląd rynku (2025) – trendy mieszkaniowe, komercyjne i luksusowe; Perspektywy inwestycyjne; Otoczenie regulacyjne; Kluczowe lokalizacje; Czynniki ekonomiczne; Ryzyka i wyzwania; Prognozy 2026–2030; Analiza porównawcza; )
Przegląd rynku 2025: Aktualne trendy i dane cenowe
Trendy na rynku nieruchomości mieszkaniowych w 2025 roku
Aktywność sprzedażowa: Sektor mieszkaniowy nadal napędza rynek nieruchomości na Kajmanach w 2025 roku. Tylko w pierwszym kwartale 2025 roku sprzedano 153 nieruchomości mieszkalne o łącznej wartości ponad 255 milionów USD eracayman.com eracayman.com. W tym zawiera się 104 sprzedanych apartamentów (102 mln USD) oraz 39 domów jednorodzinnych (141 mln USD) w pierwszym kwartale, co odzwierciedla zdrowy popyt zarówno na mieszkania, jak i domy. Ogólny wolumen transakcji wyhamował w porównaniu do gorączkowego tempa z lat 2021–2022, ale pozostaje solidny – na przykład, w pierwszej połowie 2024 roku zamknięto 425 sprzedaży nieruchomości (wartość 143,4 mln CI$) w porównaniu do 791 w pierwszej połowie 2023 roku (379,4 mln CI$) caymanresident.com. Spadek liczby sprzedaży względem 2023 roku wskazuje na chłodniejszy, lecz stabilizujący się rynek w latach 2024–25, mimo wzrostu średnich wartości nieruchomości.
Poziomy cen: Ceny nieruchomości mieszkaniowych wykazują tendencję wzrostową. W I kwartale 2025 roku średnia cena za sprzedaną ofertę wynosiła około 1,374 mln USD, co stanowi wzrost o 6,8% rok do roku blog.bovell.ky. Podobnie, średnia cena ofertowa nowych ogłoszeń pozostaje wysoka (~1,82 mln USD w I kwartale 2025 r.) blog.bovell.ky. Kontynuuje to trend z 2024 roku: pomimo wyższych stóp procentowych, ograniczona podaż sprawiała, że ceny utrzymywały się na wysokim poziomie lub rosły, nagradzając właścicieli wzrostem wartości kapitałowej caymanresident.com. Dane z połowy 2024 roku pokazują, że domy jednorodzinne sprzedawano średnio za około 1,6 mln CI$ (≈1,92 mln USD) i uzyskiwały około 91% ceny ofertowej caymanresident.com. Jednostki typu kondominium, które stanowią znaczną część rynku na Kajmanach, zwykle sprzedają się za około 90% ceny ofertowej i notują około 10% rocznego wzrostu cen w popularnych kompleksach rynku średniego caymanresident.com. Szczególnie wart uwagi jest rejon Seven Mile Beach (SMB) – główna nadmorska lokalizacja Kajmanów – który funkcjonuje jako „rynek w rynku”, gdzie wartości rzadko spadają z powodu bardzo ograniczonej dostępności nieruchomości przy plaży caymanresident.com caymanresident.com. Na przykład starsze apartamenty przy plaży, które w 2019 roku sprzedawano za około 1,2 mln USD, po przebudowie i ponownym wprowadzeniu na rynek w 2024 roku osiągały ceny 3,6 mln USD+, a ultraluksusowe jednostki (dupleksy, penthouse’y) w ramach przebudowy Lacovia mają obecnie cenę wywoławczą 5–30 milionów USD caymanresident.com. To podkreśla dramatyczny wzrost wartości w segmencie luksusowych nieruchomości przy plaży na Kajmanach (opisany szerzej poniżej).
Inwentarz i podaż: Kupujący w 2025 roku mają faktycznie więcej możliwości wyboru na rynku mieszkaniowym niż w ostatnich latach. Liczba aktywnych ofert wzrosła – około 1,368 nieruchomości mieszkalnych było dostępnych na rynku na koniec I kwartału 2025 roku, o łącznej wartości ~2,85 mld USD eracayman.com eracayman.com. Spośród nich około 1,072 to apartamenty (o wartości 1,93 mld USD) i 209 to domy jednorodzinne (o wartości 810 mln USD) eracayman.com. Ten wzrost inwentarza o ponad 15% w porównaniu z rokiem poprzednim wynika częściowo z ukończenia nowych inwestycji i większej liczby właścicieli wystawiających nieruchomości na sprzedaż blog.bovell.ky. Jednak rzeczywista dostępność pozostaje mniej swobodna niż się wydaje – wiele ofert jest już w trakcie transakcji lub w stanie „pending”. Pod koniec 2024 roku około 1,524 jednostek było faktycznie dostępnych z ~1,800 ofert MLS, po wyłączeniu transakcji w toku 1503propertygroup.com. Co ważne, wzrost populacji Kajmanów (patrz Czynniki Ekonomiczne) szybko pochłania nową podaż, więc popyt wciąż przewyższa podaż w kluczowych segmentach 1503propertygroup.com 1503propertygroup.com. Niektóre przedziały cenowe – np. domy rodzinne poniżej 1 mln CI$ – cechuje silna konkurencja i szybka sprzedaż. W rzeczywistości rynek najmu stał się niezwykle napięty, ponieważ wielu potencjalnych nabywców zmaga się z wysokimi stopami procentowymi lub opóźnieniami w nowych budowach; wysokiej jakości mieszkania na wynajem są obecnie „rozchwytywane w ciągu kilku godzin”, a czynsze gwałtownie wzrosły w latach 2023–24 caymanresident.com caymanresident.com.
Profil nabywcy i trendy popytowe: Znacząca część popytu mieszkaniowego pochodzi od nowych mieszkańców przeprowadzających się na Kajmany z powodu dynamicznie rozwijających się tam branż. W 2024 roku nastąpił napływ specjalistów z sektorów takich jak biura rodzinne, finanse, prawo, budownictwo i hotelarstwo, co napędziło popyt na mieszkania caymanresident.com. Wielu z nich to ekspaci posiadający pozwolenia na pracę (ponad połowa siły roboczej), którzy początkowo wynajmują mieszkania, ale często kupują nieruchomość po kilku latach blog.bovell.ky. Lokalni mieszkańcy Kajmanów są również aktywni – co ciekawe, w 2024 roku to właśnie lokalni kupujący przejęli prowadzenie pod względem liczby transakcji, wspierani przez wysokie zatrudnienie i napływ rodzin o średnich dochodach 1503propertygroup.com 1503propertygroup.com. Tymczasem zagraniczni nabywcy (USA, Kanada, Europa) pozostają kluczowi, zwłaszcza na rynku domów wakacyjnych i nieruchomości luksusowych. Po pewnej światowej niepewności w 2024 roku, zainteresowanie międzynarodowych nabywców znów wzrosło u progu 2025 – inwestorów zagranicznych przyciągają bezpieczeństwo, korzyści podatkowe i zwrot z wynajmu na Kajmanach. Agent ERA Cayman zauważył największe zainteresowanie klientów zagranicznych regionami takimi jak Rum Point i North Side (oddzielne domy na plaży i apartamenty z potencjałem krótkoterminowego wynajmu), a także apartamentami nad wodą w West Bay w pobliżu Seven Mile Beach eracayman.com. Odzwierciedla to trend, w którym nabywcy szukają nieruchomości umożliwiających stylowy tryb życia, a jednocześnie generujących dochód z najmu wakacyjnego (przy rosnącym ruchu turystycznym).
Perspektywy segmentu mieszkaniowego: Dynamika na rynku mieszkaniowym Kajmanów nie wykazuje oznak poważnego spowolnienia na rok 2025. Domy i apartamenty w atrakcyjnych lokalizacjach mają dalej zyskiwać na wartości, biorąc pod uwagę ciągły wzrost liczby ludności i ograniczoną ilość dostępnych terenów pod zabudowę. Rynek staje się jednak coraz bardziej zróżnicowany: sektor ultraluksusowy przeżywa boom (zamożni nabywcy polujący na prestiżowe nieruchomości), natomiast segment średniej klasy i osób kupujących po raz pierwszy zmaga się z problemami dostępności finansowej z powodu wysokich kosztów kredytu. Deweloperzy odpowiadają, wprowadzając nieco bardziej przystępne projekty dla osób kupujących pierwszy dom i rodzin, co w rzeczywistości spowodowało niewielki spadek (~1,7%) średniej ceny nowego ogłoszenia do 1,65 mln dolarów w 2024 roku 1503propertygroup.com 1503propertygroup.com – co wskazuje na nową podaż poniżej luksusowej półki cenowej. Polityka rządu (patrz część „Regulacje”), taka jak zniesienie opłaty skarbowej dla lokalnych mieszkańców, ma również ułatwić Caymanczykom zakup pierwszego domu. Ogólnie przewiduje się, że ceny nieruchomości w najbardziej pożądanych lokalizacjach będą wciąż rosnąć w 2025 roku, ponieważ podaż nadal będzie ograniczona 1503propertygroup.com, podczas gdy liczba transakcji może pozostać umiarkowana (w porównaniu do rekordów z lat 2021–22), chyba że koszty finansowania znacząco spadną.
Trendy na rynku nieruchomości komercyjnych w 2025 roku
Biura i handel detaliczny: Sektor nieruchomości komercyjnych na Kajmanach jest mniejszy niż sektor mieszkaniowy, ale odgrywa kluczową rolę ze względu na pozycję wysp jako centrum finansowego i destynacji turystycznej. W 2025 roku popyt na powierzchnie biurowe na Grand Cayman utrzymuje się na wysokim poziomie – firmy świadczące usługi finansowe, kancelarie prawne i nowe przedsiębiorstwa (w tym firmy z branży fintech oraz firmy powiązane z fintech w Specjalnej Strefie Ekonomicznej) zapewniają niskie wskaźniki pustostanów w biurach klasy A. George Town (stolica) oraz korytarz Seven Mile Beach (w tym nowoczesne centrum miasta Camana Bay) to główne centra handlowe. W ciągu ostatnich kilku lat nowe projekty wielofunkcyjne dodały nowoczesną powierzchnię biurową i handlową. Na przykład inwestycja Camana Bay realizowana przez Dart Enterprises została rozbudowana o kolejne budynki biurowe w centrum miasta, przyciągając korporacyjnych najemców. W centrum George Town powstaje duży projekt o nazwie ONE|GT – będzie on obejmował 10-piętrowy butikowy hotel, rezydencje oraz powierzchnie handlowo-biurowe, dzięki czemu ożywi centrum miasta christiesrealestate.com christiesrealestate.com. Te inwestycje są sygnałem zaufania do długoterminowego popytu komercyjnego. Czynsze za prestiżowe powierzchnie biurowe są na porównywalnym poziomie jak w regionalnych centrach finansowych, a właściciele nieruchomości odnotowali stabilny dochód, ponieważ wiele firm wróciło do pracy stacjonarnej do 2024 roku. Jednak rynek komercyjny na Kajmanach nie doświadcza spekulacyjnego boomu budowlanego; nowe inwestycje są zazwyczaj zabezpieczone umowami przednajmu lub konkretnym popytem.
Przemysł i magazyny: Godnym uwagi trendem w latach 2024–25 jest wzrost popytu na powierzchnie magazynowe i lekkiego przemysłu. Wraz ze wzrostem liczby ludności i rozwojem firm potrzeby w zakresie przechowywania i logistyki „gwałtownie wzrosły”, co prowadzi do licznych zakupów działek pod budowę magazynów caymanresident.com. Inwestorzy uważają ten segment za atrakcyjny ze względu na ograniczoną podaż wysokiej jakości powierzchni magazynowych. W połowie 2024 roku nowo wybudowany kompleks magazynowy sprzedawał jednostki w cenie 550 000 CI$ za 1 250 stóp kwadratowych (około 440 CI$ za stopę kwadratową) caymanresident.com. Kupujący szukają takich cech, jak konstrukcja odporna na huragany (wytrzymująca wiatr 150 mph), systemy przeciwpożarowe, antresole oraz lokalizacje poza strefami zalewowymi caymanresident.com. Popularne obszary pod magazyny to centrum George Town (blisko lotniska) oraz obrzeża Seven Mile Beach, ponieważ firmy poszukują dogodnych punktów dystrybucyjnych caymanresident.com. Jednostki przemysłowe często pełnią zarówno funkcję warsztatów, jak i połączonych przestrzeni biurowo-magazynowych, stając się pożądanym dobrem wśród małych firm i dostawców usług.
Gościnność i obiekty wielofunkcyjne: Segment nieruchomości hotelarskich (hotele, rezydencje wypoczynkowe) przeżywa boom wraz z odbiciem w turystyce (zob. Czynniki ekonomiczne). Realizowanych jest kilka znaczących inwestycji: Nowy hotel Grand Hyatt z rezydencjami przy Seven Mile Beach jest na ukończeniu, butikowy hotel Kailani (Hilton Curio) został otwarty w 2023 roku, a resort i rezydencje Mandarin Oriental powstają na południowym wybrzeżu Grand Cayman eracayman.com eracayman.com. Ponadto, Ritz-Carlton i Kimpton Seafire (otwarty w 2017 roku) przy Seven Mile Beach wciąż są filarami luksusowego segmentu resortowego. Inwestorzy mają możliwość zakupu jednostek typu condo hotelowego lub rezydencji markowych w tych projektach, przez co zaciera się granica między nieruchomościami komercyjnymi a mieszkaniowymi. Silna kondycja sektora turystycznego w 2024 roku (liczba odwiedzających na pobyt rośnie o 2% w porównaniu z 2023 rokiem i zbliża się do rekordowych poziomów routesonline.com routesonline.com) wzmocniła zaufanie do inwestycji hotelarskich. Co istotne, ponad połowa wartości sprzedaży nieruchomości w I kwartale 2025 r. (~261 mln USD) pochodziła z kilku dużych transakcji – prawdopodobnie obejmujących luksusowe nieruchomości związane z turystyką provenanceproperties.com. Wraz ze wzrostem liczby odwiedzających i dodawaniem nowych lotów oraz tras spodziewamy się kontynuacji inwestycji w hotele i wille na wynajem krótkoterminowy, co wzmacnia rynek nieruchomości komercyjnych.
Perspektywy komercyjne: Perspektywy dla rynku nieruchomości komercyjnych na Kajmanach są pozytywne, lecz ostrożne. Popyt na powierzchnie biurowe powinien pozostać stabilny, wspierany przez rozwój sektora finansowego oraz atrakcyjność Kajmanów dla międzynarodowych firm (szczególnie w sytuacji łagodzenia globalnej kontroli regulacyjnej – Kajmany zostały usunięte z pewnych AML „szarych list” pod koniec 2023 roku, co poprawiło zaufanie inwestorów caymanresident.com caymanresident.com). Niemniej jednak, globalne przesunięcie w kierunku pracy zdalnej może ograniczyć zapotrzebowanie na nowe powierzchnie biurowe. Nieruchomości handlowe, skoncentrowane w Camana Bay i strefach zakupowych dla turystów, korzystają z odrodzenia turystyki i rosnącej siły nabywczej mieszkańców; w obszarach o wysokim natężeniu ruchu pieszego notuje się niską pustostanowość oraz wzrost stawek czynszu. Sektor przemysłowy/magazynowy prawdopodobnie dalej będzie się rozwijał w związku z planami modernizacji infrastruktury (np. obiekty portowe i projekty drogowe). Ogólnie rzecz biorąc, ograniczona dostępność gruntów w atrakcyjnych lokalizacjach oznacza, że czynsze i wartości nieruchomości komercyjnych pozostaną na wysokim poziomie. Rządowe projekty inwestycyjne Kajmanów (patrz Czynniki Ekonomiczne) – takie jak rozbudowa dróg i potencjalny terminal towarowy na lotnisku – mogą w nadchodzących latach otworzyć nowe obszary pod rozwój komercyjny. W krótkim terminie przewidujemy umiarkowany wzrost wartości nieruchomości komercyjnych oraz utrzymujące się zainteresowanie inwestorów, szczególnie projektami wielofunkcyjnymi, które są zgodne z planem rozwoju Kajmanów.
Nieruchomości luksusowe i segment premium
Segment nieruchomości luksusowych na Kajmanach jest wyjątkowo dynamiczny w 2025 roku. Kajmany ugruntowały swoją pozycję jako miejsce docelowe dla osób o ultrawysokim majątku netto (UHNWI), które poszukują nieruchomości premium w stabilnej, neutralnej podatkowo jurysdykcji. Trend ten nasilił się po wprowadzeniu Ustawy o Substancji Ekonomicznej w 2019 roku, która spowodowała, że właściciele spółek offshore częściej zakładają fizyczną obecność na Kajmanach – przekształcając je w „wschodzącą mekkę” dla UHNWI chcących uzyskać rezydencję i kupować posiadłości blog.bovell.ky. Kluczowe trendy i dane w segmencie luksusowym obejmują:
- Utrzymujący się wzrost cen: Jak już wcześniej wspomniano, apartamenty i wille przy plaży w topowych 5% rynku mają niezmienny urok i osiągają ceny liczone w milionach dolarów. Pomimo globalnych trudności gospodarczych, ceny nieruchomości luksusowych nie osłabły – wręcz przeciwnie, znacząco odbiły pod koniec 2024 roku po krótkim letnim przestoju 1503propertygroup.com 1503propertygroup.com. Lokalni agenci informują, że kupujący o wysokim majątku „wrócili” i skupiają się na nadwodnych rezydencjach i penthouse’ach na Seven Mile Beach w 2025 roku 1503propertygroup.com 1503propertygroup.com. Na przykład nowe apartamenty typu penthouse na Seven Mile Beach (np. Watermark, Lacovia, WaterColours) osiągnęły rekordowe ceny (w dziesiątkach milionów dolarów USA), a popyt utrzymuje się na takim poziomie, że nawet przy tych cenach nabywcy gotówkowi uznają je za „zbyt kuszące” caymanresident.com caymanresident.com. Knight Frank Wealth Report 2024 sklasyfikował Bahamy (porównywalny rynek luksusowy) na 3. miejscu na świecie z 15% rocznym wzrostem cen nieruchomości premium globalpropertyguide.com. Mimo że Kajmany nie zostały wyraźnie sklasyfikowane, tamtejszy rynek luksusowy również notował w ostatnich latach dwucyfrowe roczne wzrosty, przewyższając wiele większych rynków.
- Profil kupującego: Luksusowi nabywcy na Kajmanach to mieszanka międzynarodowych inwestorów (z USA, Kanady, Wielkiej Brytanii, Europy i coraz częściej Azji/Bliskiego Wschodu) oraz rosnącej grupy zamożnych rezydentów (dyrektorzy w branży finansowej, zarządzający funduszami itd., którzy się przeprowadzili). Wielu przyciąga brak podatków, stabilność polityczna i ekskluzywność Kajmanów. Niektórzy szukają domu wakacyjnego, oferującego prywatność i prestiż; inni przenoszą swoje firmy lub biura rodzinne na Kajmany i kupują posiadłości z myślą o stałym zamieszkaniu. Program rezydencji przez inwestycję (gwarantujący stały pobyt przy zakupie nieruchomości za ok. 2,4 mln USD – patrz sekcja Regulacje) przyciąga najbogatszych, bezpośrednio napędzając sprzedaż luksusowych domów i apartamentów spełniających wymagania. Z relacji pośredników wynika, że wzrasta liczba zapytań po wydarzeniach takich jak wybory w USA czy globalne zawirowania, gdy zamożni szukają bezpiecznych przystani blog.bovell.ky. Przybysze zagraniczni odpowiadają za dużą część segmentu powyżej 5 mln USD, choć zamożni Kajmanijczycy i wieloletni ekspaci również dokonują transakcji w tym zakresie.
- Prestiżowe aktywa i nowe inwestycje: Pipeline luksusowych inwestycji jest bardzo mocny. Przy Seven Mile Beach, The Watermark, nowa, ultraluksusowa wieża apartamentowa, zostanie ukończona w 2025 roku – jej pojawienie się ma „wzmocnić luksusową ofertę Kajmanów” i przyciągnąć jeszcze więcej kupujących z zagranicy 1503propertygroup.com 1503propertygroup.com. Inne projekty to ukończona przebudowa Lacovii, rezydencje Ritz-Carlton oraz nadchodzące One|GT Residences (ekskluzywne apartamenty miejskie). W bardziej ustronnych lokalizacjach, posiadłości w rejonach takich jak Cayman Kai, Vista Del Mar oraz zamknięte osiedla South Sound oferują luksus z dala od głównej arterii. Nieruchomości te zapewniają udogodnienia w postaci prywatnej linii brzegowej, pomostów (dla miłośników łodzi) czy nowoczesnego designu. Warto też zauważyć, że Kajmany wprowadzają inicjatywy zrównoważonego luksusu – powstaje kilka ekologicznych, ekskluzywnych domów, skierowanych do kupujących zorientowanych na ESG eracayman.com. Luksusowe działki to kolejna nisza: na sprzedaż są liczne działki przy plaży lub kanale (o wartości liczonej w milionach) dla tych, którzy chcą zbudować własny dom; rynek 2025 obejmuje około 91 ofert luksusowych działek na sprzedaż dla inwestorów eracayman.com.
- Zwroty z najmu i inwestycje: Nieruchomości luksusowe na Kajmanach nie służą tylko do użytku prywatnego – wielu kupujących wynajmuje swoje nieruchomości (lub na część roku) po wysokich cenach. Popyt na krótkoterminowy wynajem luksusowych willi i apartamentów gwałtownie rośnie dzięki turystyce. To norma, że apartament na Seven Mile Beach generuje wysokie dochody z wynajmu, gdy właściciel nie przebywa na miejscu. Brak podatku dochodowego sprawia, że te zwroty są szczególnie atrakcyjne. Inwestorzy zauważają, że luksusowe nieruchomości tutaj oferują zarówno korzyści związane ze stylem życia, jak i wzrost wartości kapitału. Podczas pandemii ultraluksusowe nieruchomości na Kajmanach stały się szczególnie pożądanymi „bezpiecznymi przystaniami”, a ten trend znormalizował się w postaci trwałego zainteresowania w latach 2023–2025.
Podsumowując, segment luksusowy na Kajmanach pozostaje konsekwentnie silny, zdolny „doprowadzić zamożnego klienta do wydania pieniędzy” w każdej chwili caymanresident.com. Ograniczona podaż prawdziwie luksusowych nieruchomości (np. istnieje tylko określona liczba działek przy plaży) oraz rosnący prestiż Kajmanów wśród światowej elity sugerują, że ceny luksusowych nieruchomości pozostaną odporne. Nawet jeśli popyt na rynku średniowymiennym będzie się zmieniał wraz ze stopami procentowymi, kupujących z dużą ilością gotówki na prestiżowe aktywa Kajmanów jest wielu. Dla sprzedających luksusowe nieruchomości rok 2025 to dogodny moment na zysk ze wzrastającego zainteresowania i rekordowych cen 1503propertygroup.com.
Możliwości inwestycyjne i perspektywy rynku
Dlaczego warto inwestować w nieruchomości na Kajmanach?
Rynek nieruchomości Kajmanów oferuje wyjątkowe połączenie korzyści finansowych i atrakcyjnego stylu życia, któremu niewiele jurysdykcji może dorównać. Kluczowe powody, dla których inwestorzy i nabywcy nieruchomości kierują się na Kajmany, to:
- Korzyści podatkowe: Kajmany są neutralne podatkowo. Nie ma tutaj corocznych podatków od nieruchomości, podatku dochodowego, podatku od zysków kapitałowych ani podatku spadkowego/dziedziczenia practiceguides.chambers.com. Inwestorzy płacą jednorazową opłatę skarbową przy zakupie (w większości przypadków 7,5% practiceguides.chambers.com), a następnie nie ponoszą żadnych cyklicznych podatków z tytułu posiadania nieruchomości. To znacząco poprawia netto zwroty z najmu i długoterminowe zyski z inwestycji w porównaniu z wieloma innymi rynkami. Status podatkowy Kajmanów (zagwarantowany w prawie, z możliwością uzyskania gwarancji na 20 lat dla nowych firm practiceguides.chambers.com) stanowi ogromną zachętę zarówno dla indywidualnych nabywców, jak i korporacyjnych inwestorów rynku nieruchomości.
- Wysokie stopy zwrotu z najmu: Dzięki stałemu popytowi ze strony zagranicznych specjalistów i turystów, stopy zwrotu z wynajmu na Kajmanach są wysokie. Najem długoterminowy (dla rezydentów) zapewnia wysokie miesięczne czynsze – szczególnie w przypadku nieruchomości dobrze zlokalizowanych, takich jak apartamenty i domy rodzinne – z powodu ograniczonej podaży mieszkań oraz wysokich dochodów na wyspie. Wynajem krótkoterminowy (nieruchomości wakacyjne w stylu Airbnb) w turystycznych miejscach, takich jak Seven Mile Beach czy Rum Point, również generuje atrakcyjne dochody, zważywszy na popularność Kajmanów jako luksusowego miejsca wypoczynkowego. Połączenie braku podatku dochodowego i silnego popytu na wynajem oznacza, że inwestorzy mogą osiągać atrakcyjne zwroty zainwestowanego kapitału. Na przykład apartament przy plaży może pełnić zarówno funkcję domu wakacyjnego, jak i źródła dochodu z wynajmu, przynosząc tysiące tygodniowo w sezonie. Te czynniki sprawiły, że jedno z branżowych wydawnictw nazwało Kajmany „głównym kierunkiem” inwestycji w nieruchomości na rynku karaibskim eracayman.com eracayman.com.
- Wzrost wartości kapitału i stabilność: Nieruchomości na Kajmanach wykazują długoterminowy trend wzrostowy. Grunt jest ograniczonym zasobem, a rozwój starannie regulowany, więc nieruchomości z czasem zyskują na wartości. Nawet podczas globalnych kryzysów rynek na Kajmanach okazał się odporny – nie było kryzysu mieszkaniowego w 2008 roku; wartości nieco spadły lub stagnowały przez pewien czas, ale „nie zmniejszyły się znacząco” jak w USA blog.bovell.ky. Ta stabilność wynika z braku kredytów subprime oraz stałego napływu kapitału. Inwestorzy traktują nieruchomości kajmańskie jako stosunkowo bezpieczny aktyw, porównywalny z rynkiem prestiżowym w Londynie czy Nowym Jorku, lecz o wyższych stopach zwrotu. Aktualne dane (2023–24) pokazują dalszy wzrost cen mimo globalnych podwyżek stóp procentowych blog.bovell.ky, co podkreśla, że popyt jest silniejszy niż niekorzystne warunki gospodarcze. W najbliższej przyszłości przewidywany jest umiarkowany, lecz stały wzrost wartości, szczególnie w najatrakcyjniejszych lokalizacjach 1503propertygroup.com. Globalne prognozy Knight Frank wskazują, że wiele rynków „słonecznych i wypoczynkowych”, jak karaibskie, zmierza ku wzrostom cen w segmencie premium na poziomie kilku procent rocznie, a rynek Kajmanów wpisuje się w ten trend.
- Styl życia i demografia: Oprócz liczb, inwestorów przyciąga doskonały styl życia i demografia Kajmanów. Wyspy oferują „nieskazitelne plaże, luksusowe udogodnienia i bezpieczeństwo”, co sprawia, że nieruchomości tutaj są zarówno przyjemnym miejscem na prywatny wypoczynek, jak i inwestycją 1503propertygroup.com 1503propertygroup.com. Wskaźniki przestępczości są bardzo niskie, opieka zdrowotna i edukacja na wysokim poziomie, a społeczność przyjazna cudzoziemcom. Lokalna populacja (~88 000 i rośnie caymanresident.com) jest zamożna, a PKB na mieszkańca w 2023 przekraczało 70 000 USD. Oznacza to stabilną bazę zamożnych najemców i kupujących. Ponadto lokalizacja i połączenia Kajmanów są bardzo korzystne: godzina lotu z Miami i bezpośrednie połączenia z głównymi miastami (Londyn, Nowy Jork, Toronto itd.), co zwiększa atrakcyjność wysp jako globalnego miejsca na drugi dom. Strefa czasowa pokrywa się z rynkami USA, co jest wygodne dla zdalnych menedżerów. Te czynniki spowodowały wzrost liczby cyfrowych nomadów i emerytów wybierających Kajmany, dodatkowo poszerzając bazę popytu na nieruchomości.
- Dywersyfikacja i przewaga konkurencyjna: Posiadanie nieruchomości na Kajmanach zapewnia dywersyfikację portfela w aktywo powiązane z USD (dolar kajmański jest powiązany z dolarem amerykańskim), które jest odporne na wiele ryzyk występujących na rynkach krajowych. To także zakład na dalszy sukces Kajmanów jako centrum finansowego i turystycznego. W porównaniu z innymi opcjami inwestycyjnymi, nieruchomości na Kajmanach są namacalne, często mniej zmienne i oferują osobistą satysfakcję. Inwestorzy, którzy kupili na Kajmanach, często uważają to za jedną ze swoich najlepszych inwestycji, podkreślając łatwość zarządzania i solidne zyski buygeg.com buygeg.com.
Perspektywy dla inwestorów (2025 i później)
Krótki termin (2025–2026): Konsensus wśród lokalnych ekspertów jest taki, że 2025 zapowiada się na dynamiczny rok z wieloma możliwościami zarówno dla kupujących, jak i sprzedających 1503propertygroup.com. Z jednej strony liczba ofert wzrosła z historycznie niskiego poziomu, dając kupującym więcej opcji niż w gorącym okresie po zniesieniu lockdownów 1503propertygroup.com. Z drugiej strony, wartości nieruchomości utrzymują się na stałym poziomie lub rosną, więc sprzedający wciąż mogą osiągnać dobre ceny, jeśli ich nieruchomość jest odpowiednio wyceniona 1503propertygroup.com. Dla kupujących relatywnie wyższa liczba ofert (około 1 524 dostępnych ogłoszeń) oznacza możliwość znalezienia okazji, zwłaszcza w segmencie apartamentów i nowo uruchamianych projektach 1503propertygroup.com. Dla sprzedających średnia cena sprzedaży osiągnęła rekordowe 1,183 mln USD w 2024 roku, nieco więcej niż w 2023 roku 1503propertygroup.com, a popyt pozostaje wysoki w segmencie średnim i luksusowym – to dobra recepta na udaną sprzedaż.
Kilka przełomowych zmian w 2025 roku zasługuje na uwagę inwestorów: Stopy procentowe mają nieznacznie się obniżyć. Stopy na Kajmanach są powiązane ze stopami Rezerwy Federalnej USA, a po agresywnych podwyżkach w latach 2022–23 Fed zaczął je obniżać pod koniec 2024 r.; w rezultacie lokalne stopy kredytów hipotecznych mogą spaść w 2025 roku 1503propertygroup.com 1503propertygroup.com. Niższe koszty finansowania prawdopodobnie pobudzą aktywność kupujących na całym rynku. Dodatkowo, zakończenie dużych inwestycji (takich jak The Watermark, nowe hotele, modernizacje infrastruktury) zwiększy wartość i uwagę inwestorów na rynku 1503propertygroup.com. Gospodarka Kajmanów ma pozostać silna – finanse rządowe okazały się lepsze od oczekiwań na początku 2025 roku, z tendencją do nadwyżki, częściowo dzięki wyższym wpływom z opłaty skarbowej od nieruchomości caymanresident.com caymanresident.com. Wskazuje to, że aktywność na rynku nieruchomości napędza gospodarkę, co z kolei daje rządowi pole do inwestycji w infrastrukturę i poprawę jakości życia społeczeństwa, przez co Kajmany stają się jeszcze atrakcyjniejsze.
Perspektywa średnioterminowa (3–5 lat): W nadchodzących latach prognozy są w dużej mierze optymistyczne, choć uwzględniają pewne wyzwania (patrz Ryzyka i Wyzwania). Prognozy gospodarcze dla Kajmanów przewidują dalszy wzrost PKB (historycznie ~3% rocznie), napędzany przez sektor finansowy i turystykę. Oczekuje się także dalszego, szybkiego wzrostu liczby ludności – populacja ponad dwukrotnie się zwiększyła w ciągu 28 lat i ostatnio rośnie o ~4-5% rocznie caymanresident.com caymanresident.com. Ten naturalny wzrost będzie utrzymywał presję na podaż mieszkań, co prawdopodobnie utrzyma aprecjację cen. Przewidujemy intensywną aktywność budowlaną, ponieważ deweloperzy będą reagować na niedobór mieszkań, jednak ograniczenia biurokratyczne i planistyczne mogą spowolnić tempo pojawiania się nowych nieruchomości na rynku caymanresident.com caymanresident.com. Dlatego nierównowaga podaży i popytu – szczególnie w segmencie mieszkań podstawowych i średniego poziomu – może się utrzymywać, co stanowi korzyść dla właścicieli/inwestorów.
Prognozy cen nieruchomości na Kajmanach zakładają roczny wzrost w średnich jednocyfrowych wartościach procentowych dla głównego rynku, a w lokalizacjach premium może być on jeszcze wyższy. W segmencie luksusowym wzrost może przewyższyć światową średnią; jeśli globalne bogacenie się będzie trwać (Wealth Report 2025 Knight Franka odnotował 19% wzrost liczby UHNWI na świecie caproasia.com), Kajmany zyskają swoją część poprzez zakupy luksusowych domów. Główne zagrożenia, które mogłyby zmienić tę perspektywę, to głęboka globalna recesja lub drastyczne zmiany w konkurencyjności Kajmanów (np. zmiana podatków czy regulacji, które nie są przewidywane biorąc pod uwagę przywiązanie Kajmanów do modelu przyjaznego biznesowi).
Z porównawczej perspektywy inwestycyjnej Kajmany mają pozostać jednym z czołowych wyborów dla inwestycji w nieruchomości w jurysdykcjach neutralnych podatkowo. Ich przejrzystość, praworządność (brytyjski system prawny) oraz nowoczesna infrastruktura zapewniają przewagę nad niektórymi konkurentami (więcej o tym w sekcji porównawczej). Zaufanie inwestorów wzmacnia także wykreślenie Kajmanów z list obserwacyjnych (takich jak lista AML FATF) i zgodność z międzynarodowymi standardami, co niweluje stygmat ryzyka „offshore” caymanresident.com.
Wniosek dla inwestorów: Jeśli rozważasz zakup na Kajmanach, najbliższe lata to okres, kiedy wciąż możesz znaleźć atrakcyjne okazje – szczególnie jeśli wybierzesz lokalizacje zanim zostaną w pełni zabudowane (np. wschodnie dzielnice przed ukończeniem nowej autostrady czy etapy przedsprzedaży nowych projektów). Przy spodziewanym spadku stóp procentowych i silnych fundamentach Kajmanów, nieruchomości tutaj mają szansę przynieść solidne zwroty. Dla już posiadających nieruchomości długoterminowe utrzymanie pozostaje rozsądną strategią, ponieważ brak podatku dochodowego i stabilny wzrost wartości buduje majątek w dłuższym czasie. Jak stwierdził jeden z lokalnych ekspertów: „nieruchomości na Kajmanach zawsze były dobrą inwestycją – to trwały składnik majątku, w którym możesz zamieszkać lub wynająć, w przeciwieństwie do akcji” blog.bovell.ky. Ta realna, praktyczna wartość, w połączeniu z odpornością na poważne zawirowania gospodarcze, czyni nieruchomości na Kajmanach inwestycją fundamentalną na 2025 rok i kolejne lata.
Środowisko regulacyjne i ostatnie zmiany wpływające na rynek nieruchomości
Z perspektywy właściciela nieruchomości i inwestora, kajmańskie otoczenie regulacyjne jest bardzo korzystne, a ostatnie zmiany mają głównie na celu jego udoskonalenie (takie jak zachęty dla mieszkańców i zgodność z międzynarodowymi normami). Poniżej przedstawiamy kluczowe aspekty przepisów, podatków i wszelkie znaczące zmiany dotyczące rynku nieruchomości na dzień 2025:
- Zasady własności nieruchomości: Praktycznie nie ma żadnych ograniczeń dotyczących zagranicznej własności nieruchomości na Kajmanach. Osoby fizyczne lub firmy z zagranicy mogą kupować nieruchomości na własność równie łatwo jak mieszkańcy, a tytuł własności jest gwarantowany przez rządowy system rejestru gruntów caymanresident.com caymanresident.com. W przeciwieństwie do niektórych krajów karaibskich, Kajmany nie wymagają specjalnych licencji ani lokalnych partnerstw, aby cudzoziemcy mogli posiadać ziemię. Ta otwartość była kamieniem węgielnym rozwoju Kajmanów – inwestorzy zagraniczni są aktywnie zachęcani. Rząd nie nakłada ograniczeń co do liczby czy wartości posiadanych nieruchomości, a nieruchomości mogą być własnością osobistą lub należeć do podmiotów gospodarczych (choć posiadanie przez spółkę kajmańską może skutkować nałożeniem opłaty skarbowej przy przeniesieniu udziałów, aby zapobiec unikaniu podatków practiceguides.chambers.com). Gwarancja tytułu własności na Kajmanach jest silna; działa tu system Torrensa, w którym rząd gwarantuje ważność tytułu, co daje kupującym pewność bezpieczeństwa transakcji caymanresident.com.
- Inwestycje zagraniczne i rezydencja: Rząd Kajmanów aktywnie wspiera inwestycje zagraniczne w nieruchomości. Jedną z kluczowych polityk jest program rezydencji poprzez inwestycje. Inwestor zagraniczny może uzyskać Certyfikat Stałego Pobytu dla Osób o Niezależnych Środkach, inwestując co najmniej 2 miliony dolarów kajmańskich (≈2,4 mln USD) w zabudowaną nieruchomość na Kajmanach uglobal.com eracayman.com. To daje prawo do nieograniczonego pobytu (choć nie do pracy bez pozwolenia) i jest drogą wybieraną przez wielu zamożnych ludzi, bezpośrednio zwiększając sprzedaż nieruchomości z wyższej półki. Istnieją też inne opcje pobytowe (np. 25-letni Certyfikat Rezydencji przy nieco niższej inwestycji oraz dodatkowych wymaganiach finansowych nomadcapitalist.com), ale program PR za 2,4 mln USD to główny poziom tzw. „złotej wizy”. Nie ma żadnych ograniczeń dotyczących repatriacji kapitału ani dochodu z najmu dla zagranicznych właścicieli; zyski można swobodnie przesyłać za granicę w walucie obcej. Inwestorzy zagraniczni korzystają również z solidnego systemu prawnego Kajmanów (prawo zwyczajowe brytyjskie) i braku kontroli walutowej. Jeśli chodzi o własność firm przez cudzoziemców, Kajmany mają pewne ograniczenia (aby prowadzić działalność handlową skierowaną do lokalnej społeczności, potrzeba lokalnej licencji handlowej lub partnera Kajmańczyka), ale nie dotyczy to pasywnego posiadania nieruchomości.
- Finansowanie i udzielanie pożyczek: Zarówno lokalne, jak i międzynarodowe banki na Kajmanach udzielają kredytów hipotecznych kwalifikującym się nabywcom, w tym nierezydentom (chociaż warunki dla nierezydentów mogą być bardziej konserwatywne). Zazwyczaj banki udzielają kredytów na poziomie 50–70% LTV zagranicznym nabywcom oraz do ok. 90% Kajmańczykom na pierwsze domy. Stopy procentowe są powiązane ze stopą bazową w USA (plus marża). Na początku 2025 roku krajowe stopy kredytowe wynosiły około 6,5–7% (po obniżkach stóp Fedu w 2024 roku) 1503propertygroup.com. Koszt pożyczania był czynnikiem ograniczającym w latach 2023–24 (gdy stopy osiągnęły ok. 8% caymanresident.com), ale wraz ze stabilizacją lub spadkiem stóp, finansowanie staje się łatwiejsze, co może pobudzić sprzedaż w 2025 roku. Nie ma przepisów ograniczających wysokość oprocentowania, ale konkurencja między bankami utrzymuje wybory hipoteczne na podobnym poziomie.
- Przepisy dotyczące zagospodarowania i planowania rozwoju: Kajmany szczycą się ścisłymi, ale rozsądnymi przepisami planistycznymi, które zapewniają wysoką jakość inwestycji. Kodeksy budowlane nakazują wysoką odporność na huragany (np. nowe budynki są często wznoszone tak, by wytrzymać wiatr kategorii 5), co, choć zwiększa koszty, chroni długoterminową wartość nieruchomości. Ważnym tematem ostatnich dyskusji planistycznych są limity wysokości budynków. Historycznie były one ograniczone do 7 pięter, następnie podniesione do 10 pięter (w 2016 r.) w niektórych strefach, a w grudniu 2022 r. ustawodawcy poparli wniosek o podniesienie limitu wysokości do 20 pięter na Grand Cayman caymancompass.com caymancompass.com. Była to odpowiedź na niedobór gruntów oraz chęć umożliwienia rozwoju pionowego. Choć ta uchwała nie była wiążąca, zasygnalizowała wolę polityczną dopuszczenia wyższych inwestycji. Od tego czasu Wydział Planowania rozpatruje wnioski przewyższające 10 pięter i rzeczywiście projekt One|GT ma 10 pięter (pierwszy taki budynek w centrum GT). Rząd nadal rozważa formalną zmianę Planu Zagospodarowania, aby dopuścić do 15–20 kondygnacji w wyznaczonych strefach caymancompass.com caymancompass.com. Jeśli zostanie to wdrożone, będzie to przełom dla deweloperów, umożliwiając takie projekty jak luksusowe wieżowce, a potencjalnie także wielofunkcyjne drapacze chmur w przyszłości. Jednak każda taka zmiana będzie wymagała konsultacji społecznych, ponieważ istnieją obawy społeczności dotyczące nadmiernego zagęszczenia.
- Tytuł własności i proces prawny: Zakup nieruchomości na Kajmanach to uproszczony proces prawny, zazwyczaj prowadzony przez lokalnych prawników i pośredników nieruchomości (większość ofert znajduje się w systemie CIREBA MLS). Przeniesienia tytułu są rejestrowane w Rejestrze Gruntów, a ubezpieczenie tytułu własności zazwyczaj nie jest wymagane ze względu na rządową gwarancję. Zagraniczni nabywcy nie potrzebują specjalnego pozwolenia, ale wymogi Know-Your-Customer (KYC) oznaczają, że konieczne będzie przedstawienie źródła środków oraz potwierdzenia tożsamości (szczególnie w przypadku zakupu na firmę lub trust) practiceguides.chambers.com practiceguides.chambers.com. Ustawę Beneficial Ownership Transparency Law 2023 uchwalono (nie weszła jednak w życie do połowy 2025 roku) w celu gruntownej zmiany sposobu raportowania właścicieli firm practiceguides.chambers.com. Choć nie tworzy ona publicznego rejestru, zaostrza wymogi compliance. Kupujący nieruchomości za pośrednictwem spółek powinni wiedzieć, że dane dotyczące właścicieli zostaną zarejestrowane przez władze, zgodnie z globalnymi trendami transparentności practiceguides.chambers.com. Dodatkowo, prawo nieruchomości Kajmanów obejmuje tytuły straty dla apartamentów oraz zarządzanie korporacjami straty, podobnie jak stowarzyszenia wspólnot mieszkaniowych w innych krajach. Kupujący powinni zapoznać się z regulaminami straty (np. polityka dotycząca zwierząt, ograniczenia najmu – choć większość wspólnot zezwala na najem krótkoterminowy, z wyjątkiem kilku kompleksów przeznaczonych wyłącznie do celów mieszkalnych).
- Ostatnie działania rządu: Oprócz ulg w opłacie skarbowej dla mieszkańców, rząd wykazuje chęć rozwiązania problemów mieszkaniowych. Toczy się debata nad nowym Krajowym Planem Rozwoju (obecny pochodzi z 1997 roku), który miałby wyznaczać kierunek zrównoważonego wzrostu caymanresident.com caymanresident.com. Jednakże, zmiany polityczne (wybory w 2025 roku) mogą opóźnić kompleksowe reformy. Tymczasem, trwają drobne inicjatywy, takie jak zachęcanie do projektów mieszkań przystępnych cenowo, przyspieszanie zatwierdzeń planistycznych oraz zobowiązania dotyczące infrastruktury (woda, kanalizacja, drogi do nowych osiedli). Coraz większy nacisk kładziony jest również na kwestie środowiskowe przy zatwierdzaniu inwestycji – duże projekty mogą wymagać oceny oddziaływania na środowisko, szczególnie jeśli dotyczą terenów podmokłych lub raf koralowych. Na przykład planowana autostrada East-West Arterial przebiegająca przez wrażliwe tereny podmokłe była przedmiotem gorącej debaty i zostaną zastosowane środki łagodzące (patrz Kluczowe lokalizacje/Infrastruktura) caymanresident.com. Dla inwestorów nieruchomości oznacza to zmianę w kierunku zrównoważonego rozwoju: twoja inwestycja korzysta z rozwoju, ale w taki sposób, który, miejmy nadzieję, zachowa naturalny urok, przyciągający tu ludzi od samego początku.
Podsumowując, środowisko regulacyjne na Kajmanach w 2025 roku wyraźnie sprzyja inwestorom nieruchomości: łatwy zagraniczny dostęp do własności, minimalne opodatkowanie, stabilne ramy prawne oraz proaktywne działania wspierające zdrowy rynek nieruchomości. Ostatnie zmiany wprowadzały zachęty (ulgi podatkowe dla niektórych kupujących) lub przyszłe możliwości (potencjał wyższych budynków), nie wprowadzając żadnych barier. Ta stabilność i przewidywalność przepisów zwiększają atrakcyjność Kajmanów – inwestorzy mogą mieć pewność, że na przykład ich nieruchomość nie zostanie objęta nagłą nową coroczną opłatą ani ryzykiem wywłaszczenia. Kajmany mają reputację politycznej stabilności i przyjazności dla inwestorów, a obecny reżim regulacyjny tę reputację podtrzymuje.
Kluczowe lokalizacje i gorące punkty rozwoju na Kajmanach
Choć wyspy Kajmańskie są niewielkie, oferują różnorodne lokalizacje, z których każda ma unikalną charakterystykę nieruchomości. Oto kluczowe lokalizacje na Kajmanach warte rozważenia pod kątem rozwoju lub zakupu:
Podsumowując, każda część Kajmanów oferuje coś innego, ale wszystkie łączy ogólna stabilność i piękno wyspy. Przy wyborze lokalizacji inwestorzy biorą pod uwagę takie czynniki jak bliskość szkół/pracy (zaleta: South Sound, GT), potencjał wynajmu (zaleta: Seven Mile, Rum Point), przyszła infrastruktura (zaleta: wschodnie dzielnice) oraz styl życia (cicho vs. gwarnie). Gorące punkty deweloperskie na rok 2025 to Seven Mile (trwająca przekształcenia starszych nieruchomości w nowe luksusowe apartamenty), George Town (rewitalizacja z wieżowcami wielofunkcyjnymi) oraz wschodnie dzielnice (nowa droga napędzająca projekty mieszkaniowe). Monitorowanie tych lokalizacji może ujawnić kolejną wielką okazję – na przykład duży teren w North Side dzisiaj może stać się w przyszłości zaplanowaną wspólnotą. Najważniejsze, że mały rozmiar Kajmanów skrywa różnorodną mozaikę nieruchomości i inwestorzy mają do wyboru oferty od domków na plaży na Little Cayman po luksusowe penthouse’y na Seven Mile Beach.
Czynniki ekonomiczne wpływające na rynek nieruchomości
Kajmański rynek nieruchomości nie funkcjonuje w próżni — jest ściśle powiązany z szerszym kontekstem gospodarczym. Wzrost rynku napędzany jest przez kilka głównych czynników ekonomicznych:
- Sektor usług finansowych: Najważniejszym filarem gospodarki Kajmanów jest jej rola jako globalnego centrum finansowego. Obecność funduszy hedgingowych, firm private equity, banków, firm ubezpieczeniowych i fintechów na Kajmanach tworzy solidną podstawę dla popytu na nieruchomości. Sektor finansowy stanowi znaczną część PKB i zatrudnienia. Na rok 2025 na Kajmanach działa ponad 100 000 zarejestrowanych firm (w tym 12 000+ funduszy inwestycyjnych i wiele firm captive insurance) i jest on stale klasyfikowany wśród czołowych jurysdykcji finansów offshore. Przekłada się to na stały napływ wysoko zarabiających profesjonalistów – prawników, księgowych, zarządzających funduszami – często pracujących na kontraktach, którzy w przypadku dłuższego pobytu decydują się na zakup domu. Przykładowo, wzrost liczby family offices przenoszących się na Kajmany (przyciągniętych wymogami substancji gospodarczej i stylem życia) przełożył się bezpośrednio na nabywanie luksusowych nieruchomości przez HNWI blog.bovell.ky. Dodatkowo rozwój sektora finansowego wspiera część rynku nieruchomości komercyjnych: popyt na powierzchnie biurowe oraz luksusowe apartamenty na wynajem blisko dzielnic biznesowych. Pod koniec 2023 r. Kajmany zostały wykreślone z części międzynarodowych list AML caymanresident.com, co dobrze wróży dalszemu rozwojowi sektora finansowego (brak barier dla legalnego biznesu). Dopóki Kajmany pozostają wiodącym centrum offshore – a obecne wskaźniki sugerują, że tak będzie – to utrzyma silny popyt na nieruchomości, szczególnie w segmencie średnim i wyższym, preferowanym przez zagranicznych profesjonalistów.
- Rozbudowa i modernizacja Międzynarodowego Portu Lotniczego Owena Robertsa (zakończony I etap w 2019 roku, planowane kolejne udoskonalenia) zwiększa przepustowość lotniska i poprawia doświadczenie turystów, pośrednio wspierając rynek nieruchomości związanych z turystyką. Otwiera również możliwość lotów bezpośrednich z nowych rynków, np. nowa trasa z Los Angeles uruchomiona w 2023 roku może przyciągnąć nabywców z zachodniego wybrzeża USA.
- East-West Arterial Road (wspomniana wcześniej) to kluczowy projekt mający na celu poprawę łączności dla wschodniej części Wielkiego Kajmanu. W 2024 roku uzgodniono trasę przebiegającą przez centralne tereny podmokłe caymanresident.com. Mimo obaw dotyczących środowiska, jeśli autostrada zostanie zbudowana, odblokuje rozwój na terenach o niższej gęstości zabudowy, skracając czas dojazdu. Może to sprawić, że miejsca takie jak North Side z przejazdu trwającego 50 minut staną się oddalone od miasta o zaledwie 30 minut jazdy. Jak pokazują inne rynki, nowe autostrady często prowadzą do wzrostu wartości gruntów i boomu budowlanego wzdłuż korytarza.
- Media i odporność: Kajmany inwestują w infrastrukturę wodociągową, energetyczną i internetową. Im bardziej niezawodne i szeroko dostępne są te usługi, tym łatwiej rozwijać nowe obszary. Na przykład, przedłużenie miejskiego wodociągu na tereny oddalone sprawia, że stają się one bardziej atrakcyjne pod inwestycje mieszkaniowe (nie trzeba budować cystern). Podobnie zakopanie linii energetycznych w niektórych rejonach oraz wzmacnianie sieci telekomunikacyjnych (dla odporności na huragany) zwiększa atrakcyjność nieruchomości, ponieważ skraca czas przerw po burzach.
- Placówki edukacyjne i zdrowotne: Rząd i sektor prywatny otworzyli nowe szkoły oraz placówki opieki zdrowotnej. Szczególnie Health City Cayman Islands (duży kampus medyczny we wschodniej części wyspy) uruchomił drugi ośrodek w Camana Bay w latach 2022–23. Zapewnia to nie tylko wysokiej jakości opiekę zdrowotną (przyciągając turystykę medyczną i zapewniając spokój emerytom/inwestorom), ale także zatrudnia personel, który potrzebuje mieszkać w pobliżu. Obecność dobrych szkół (takich jak Cayman International School w Camana Bay czy St. Ignatius w South Sound) często skłania rodziny do kupowania mieszkań w tych rejonach.
- Infrastruktura cyfrowa: Kajmany mają doskonałe połączenie z internetem (światłowód w wielu dzielnicach) i szybko wdrożyły programy pracy zdalnej (np. Global Citizen podczas COVID). To cyfrowe przygotowanie sprawia, że coraz więcej pracowników zdalnych wybiera Kajmany jako miejsce zamieszkania, wpływając na rynek wynajmu i zakupu luksusowych nieruchomości.
Podsumowując, rynek nieruchomości na Kajmanach jest napędzany przez dynamiczną gospodarkę: wysoko wartościowy sektor finansów międzynarodowych przynosi bogactwo i miejsca pracy; turystyka na światowym poziomie przyciąga gości i blask (oraz dochody z najmu); rosnąca populacja zapewnia żywotność i popyt na mieszkania; a poprawa infrastruktury otwiera nowe możliwości rozwoju. Te czynniki tworzą efekt synergii, dzięki któremu Kajmany stały się jednym z najlepiej prosperujących rynków nieruchomości w regionie. Oczywiście te same czynniki stwarzają również pewne napięcia (korki, wysokie koszty życia), prowadząc nas do kolejnej sekcji – zagrożeń i wyzwań, którym trzeba stawić czoła.
Ryzyka i wyzwania
Żaden rynek nie jest wolny od wyzwań. Pomimo wszystkich swoich zalet, sektor nieruchomości na Kajmanach stoi w obliczu kilku ryzyk i ograniczeń, którym inwestorzy i decydenci przyglądają się uważnie:
- Wysokie koszty budowy i ograniczenia podaży: Budowa na Kajmanach jest kosztowna. Niemal wszystkie materiały budowlane są importowane (około 80% towarów pochodzi z USA blog.bovell.ky) i podlegają cłu importowemu w wysokości 22–27% practiceguides.chambers.com. Ostatnie wahania światowej polityki handlowej – takie jak amerykańskie cła na niektóre materiały – bezpośrednio wpłynęły na Kajmany. Deweloperzy zauważyli wzrost kosztów drewna, stali, urządzeń itp., co może opóźniać realizację projektów lub podnosić ceny sprzedaży blog.bovell.ky blog.bovell.ky. Jeden z deweloperów zauważył, że nieprzewidywalność zmian taryf celnych utrudniała wycenę projektów długoterminowych, ponieważ „jednego dnia taryfy są, drugiego już ich nie ma” blog.bovell.ky. Ponadto, sektor budowlany na Kajmanach działa na granicy wydolności; jest ograniczona liczba wykonawców i wykwalifikowanych pracowników. W latach 2023–24 zaległości w wydawaniu pozwoleń przez Departament Planowania powodowały opóźnienia w wydawaniu Certyfikatów Zasiedlenia, a niektóre nowe domy czekały ponad 6 miesięcy na ostateczną akceptację caymanresident.com. Oznaczało to, że nowo zbudowane lokale stały puste (bez przyłączenia prądu nie można uzyskać CO), co dodatkowo wpływało na ciasny rynek najmu, ponieważ osoby, które miały się wprowadzić, musiały dalej wynajmować caymanresident.com. Takie wąskie gardła pokazują, jak ograniczenia kadrowe i administracyjne mogą hamować podaż, pogłębiając niedobór mieszkań. W średnim terminie rząd i sektor prywatny będą musieli zainwestować w szkolenia, być może sprowadzić więcej pracowników budowlanych oraz usprawnić proces uzyskiwania pozwoleń, aby zapobiegać tego typu problemom. Do tego czasu ograniczona nowa podaż będzie utrzymywać presję na wzrost cen – korzystne dla właścicieli, ale wyzwanie dla równowagi rynkowej.
- Obciążenie infrastruktury i obawy związane z nadmiernym rozwojem: Wraz ze wzrostem liczby ludności i rozbudową środowiska zabudowanego, infrastruktura Kajmanów odczuwa coraz większe obciążenie. Najbardziej widocznym przykładem jest zatłoczenie ruchu drogowego na Grand Cayman. Dojazd w godzinach szczytu z dzielnic wschodnich do George Town potrafi być wyjątkowo długi (często powtarzane narzekanie, że „przejazd przez wyspę, który zwykle zajmował 15 minut, teraz może trwać ponad godzinę w korkach”). Choć planowane są nowe drogi, niektórzy już teraz podejmują decyzje mieszkaniowe w oparciu o ruch drogowy – na przykład przeprowadzają się z większego domu na przedmieściach do mniejszego mieszkania bliżej centrum miasta caymanresident.com. Obciążenie infrastruktury obejmuje także produkcję wody, kanalizację i gospodarkę odpadami, które zostają poddane próbie w wyniku szybkiego wzrostu. Wysypisko śmieci w George Town przechodzi długoterminowy projekt rekultywacji (zakład przetwarzania odpadów na energię ReGen), którego opóźnienia mogą skutkować problemami środowiskowymi i wizualnymi dla pobliskich nieruchomości. Nadmierny rozwój kontra środowisko to gorący temat: narasta społeczny sprzeciw wobec nieograniczonego rozwoju mogącego zniszczyć naturalne zasoby, takie jak namorzyny, rafy czy powodować powodzie. Obecny rząd sygnalizuje chęć „ograniczenia nadmiernego rozwoju”, aby osiągnąć lepszą równowagę ekonomiczną, społeczną i środowiskową caymanresident.com caymanresident.com. W praktyce może to oznaczać surowsze zatwierdzanie planów zagospodarowania lub zmianę przeznaczenia terenów na mniej intensywne zabudowywanie w niektórych lokalizacjach. Dla deweloperów nagłe zmiany polityki są ryzykiem (choć jak dotąd żadne się nie zmaterializowały – debata trwa). Dla całego rynku jeśli infrastruktura nie zostanie zmodernizowana w odpowiednim czasie, jakość życia może się pogorszyć, co potencjalnie sprawi, że Kajmany staną się mniej atrakcyjne w długiej perspektywie. Dobrą wiadomością jest to, że Kajmany mają zasoby i fundusze na inwestycje w infrastrukturę; chodzi raczej o tempo realizacji i planowanie.
- Ryzyka środowiskowe (klimat i zagrożenia naturalne): Kajmany to nisko położone terytorium tropikalne, co oznacza, że są one z natury narażone na ryzyka związane z klimatem. Huragany są największym bezpośrednim zagrożeniem – np. Huragan Ivan w 2004 roku spowodował rozległe zniszczenia i tymczasowy zastój na rynku nieruchomości. Od tego czasu przepisy budowlane zostały znacząco poprawione, a nieruchomości są zazwyczaj budowane powyżej znanych poziomów powodziowych i z zastosowaniem metod odpornych na huragany, co zwiększa odporność. Ubezpieczenia są łatwo dostępne (choć kosztowne – wielu właścicieli zaobserwowało wzrost składek na ubezpieczenie domów o 30–40% w 2023 roku caymanresident.com w związku ze wzrostem globalnych stawek reasekuracyjnych). Niemniej jednak, bezpośrednie uderzenie dużego huraganu wciąż pozostaje ryzykiem, które może na krótko zakłócić rynek. Zmiany klimatu stanowią ryzyko narastające z czasem: podnoszenie poziomu morza i erozja plaż mogą wpłynąć na nieruchomości przybrzeżne. Część plaży Seven Mile doświadczyła erozji (szczególnie poważny epizod w 2022 roku spowodował zagrożenie dla niektórych obiektów). Rząd pracuje nad podnoszeniem odporności na zmiany klimatu – np. poprzez odbudowę raf koralowych, rekultywację plaż i wymaganie większych odsunięć dla nowych inwestycji. Niektórzy parlamentarzyści twierdzili, że wyższe budynki mogą być bardziej odporne na zmiany klimatu, jeśli partery będą podwyższone i oddalone od morza caymancompass.com. Istnieje także kwestia ograniczonej ilości wody pitnej (choć jej odsalanie na razie rozwiązuje ten problem) oraz wzrostu temperatur, które mogą obciążyć sieć energetyczną przez zapotrzebowanie na klimatyzację. Dla inwestorów kluczowe jest, by nieruchomości spełniały wysokie standardy odporności (większość nowych projektów je spełnia) oraz świadomość kosztów ubezpieczenia i działań prewencyjnych. Z makroekonomicznego punktu widzenia, każde poważne wydarzenie klimatyczne może na pewien okres osłabić ruch turystyczny, a co za tym idzie, dochody z najmu.
- Globalne czynniki ekonomiczne i regulacyjne: Losy Kajmanów są powiązane z globalnymi trendami. Globalna recesja lub spadek na rynkach mogą zmniejszyć popyt na domy wakacyjne lub skłonić emigrantów do opuszczenia wyspy (co częściowo miało miejsce po 2008 roku i podczas COVID). Wzrost globalnych stóp procentowych w latach 2022–23 miał negatywny wpływ na rynek nieruchomości wszędzie, w tym na Kajmanach, gdzie stopy kredytów hipotecznych sięgnęły ~8% caymanresident.com. Jeśli presje inflacyjne powrócą lub stopy procentowe znów wzrosną, może to wykluczyć część kupujących, zwłaszcza na rynku lokalnym. Kolejny czynnik: kursy walutowe. Dolar kajmański jest powiązany z dolarem amerykańskim, więc nabywcy z USA nie ponoszą ryzyka kursowego, ale Europejczycy czy Kanadyjczycy – już tak. Silny dolar amerykański (jak w 2022 roku) sprawia, że Kajmany są dla nich droższe, co może ograniczyć ich siłę nabywczą. Na froncie regulacji Kajmany były pod lupą międzynarodowych instytucji w kontekście sektora finansowego (czarne listy itd.). Chociaż te kwestie są rozwiązywane, ewentualne negatywne wydarzenia (np. wpisanie na czarną listę) mogą pośrednio zaszkodzić rynkowi nieruchomości, powodując ostrożność inwestorów. Podobnie, jeśli duże kraje wprowadzą surowsze środki wobec aktywów offshore lub opodatkują zagraniczne nieruchomości swoich obywateli, może to ograniczyć apetyt zagranicznych inwestorów. Istnieje także ogólne ryzyko geopolityczne: atrakcyjność Kajmanów częściowo wynika ze stabilności w chaotycznym świecie – jeśli wydarzenia geopolityczne wywołają „ucieczkę do bezpieczeństwa”, Kajmany mogą na tym nawet zyskać (jak podczas COVID, gdy przeprowadziło się tu kilku ultra-bogatych). Ale z drugiej strony, jeśli podróże zostaną zakłócone albo nastąpi globalne twarde podejście do centrów finansowych offshore, pojawią się wyzwania.
- Społeczno-polityczne i lokalne ryzyka rynkowe: Na Kajmanach ryzykiem społeczno-politycznym jest rosnąca przepaść majątkowa i niezadowolenie mieszkańców z wysokich cen nieruchomości. Niektórzy Kajmańczycy sądzą, że wyspa jest „wyprzedawana” zamożnym cudzoziemcom, a oni sami są wypychani z własnego rynku caymannewsservice.com. Rząd musi wyważyć otwarcie na inwestycje i zapewnienie dostępności dla mieszkańców (stąd np. zwolnienia z podatków dla lokalnych). Jeżeli nastroje społeczne się pogorszą, przyszłe regulacje mogą obejmować np. limity dla zagranicznego kapitału w niektórych segmentach czy wymagania dla deweloperów dotyczące dostępnych cenowo mieszkań. Na razie na Kajmanach tego nie wprowadzono (panuje tu wolny rynek), ale temat przewija się w debacie publicznej, zwłaszcza przed wyborami. Istnieje także ryzyko zbyt dużego uzależnienia od dwóch branż: finansów i turystyki. Trwają wysiłki na rzecz dywersyfikacji (jak Cayman Enterprise City dla branży technologicznej czy turystyka medyczna dzięki Health City). Jednak jeśli któraś z tych branż ucierpi (np. wskutek regulacji globalnych lub pandemii), gospodarka i nieruchomości to odczują. Na koniec niedopasowanie stóp procentowych i walut może uderzyć w lokalnych właścicieli nieruchomości – większość hipotek jest na zmienną stopę i jeśli stopy gwałtownie wzrosną, niektórzy mogą sobie nie poradzić (choć banki na Kajmanach są ostrożne i zazwyczaj wymagają silnych wskaźników zdolności kredytowej).
Rozważając te ryzyka, widać wyraźnie, że Kajmany mają wiele wbudowanej odporności: silne zarządzanie, nadwyżkę budżetową, elastyczne polityki oraz przewagę wynikającą z tego, że popyt często przewyższa podaż. Jednak inwestorzy powinni podchodzić do sprawy z otwartymi oczami – przeprowadzić należytą analizę lokalizacji nieruchomości (np. strefy zalewowe itd.), utrzymywać odpowiednie ubezpieczenie i śledzić lokalne dyskusje polityczne. Praktycznie rzecz ujmując, wiele z tych wyzwań (infrastruktura, adaptacja do zmian klimatu) jest już aktywnie rozwiązywanych, co samo w sobie stwarza możliwości – np. poprawa infrastruktury może podnieść wartość ziemi, w którą inwestujesz już teraz; zrównoważone trendy budowlane mogą dodać wartości ekologicznym domom.
Prognozy rynkowe na najbliższe 3–5 lat (2026–2030)
Prognozowanie rynku nieruchomości na 3–5 lat naprzód zawsze jest ćwiczeniem opartym na prawdopodobieństwach, ale obecne trendy i dane pozwalają naszkicować prawdopodobną trajektorię dla Kajmanów:
- Ogólna trajektoria rynku: Oczekuje się, że rynek nieruchomości na Kajmanach będzie kontynuował trend wzrostowy, ale prawdopodobnie w bardziej umiarkowanym i zrównoważonym tempie w porównaniu do gorączkowego boomu po pandemii. Po dwucyfrowych rocznych wzrostach cen w niektórych segmentach w latach 2021–2022, rynek spowolnił do jednocyfrowego wzrostu w latach 2023–2024. Przewidujemy roczny średni wzrost cen na poziomie około 5% dla nieruchomości mieszkaniowych w nadchodzących latach, zakładając brak poważnych zewnętrznych wstrząsów. Kluczowe lokalizacje (Seven Mile Beach itd.) mogą notować wyższe zyski, natomiast mniej centralne tereny mogą mieć niższe (lub stałe) ceny do czasu, aż nowa infrastruktura podniesie ich wartość. Ważne jest, że nawet „płaski” rok na Kajmanach często jest jedynie pauzą przed kolejnym wzrostem, ze względu na ograniczenia podażowe na tym rynku.
- Podaż i rozwój mieszkaniowy: Do roku 2030 na Kajmanach powstanie wiele nowych inwestycji, które zwiększą podaż, ale jednocześnie pobudzą popyt. Spodziewamy się:
- Zakończenia kilku luksusowych projektów apartamentowych (Watermark do 2025, Grand Hyatt Residences do 2025, prawdopodobnie ONE|GT do 2026, Lacovia ukończone itd.). Najprawdopodobniej zostaną one w większości nabyte przez zamożnych kupców zaraz po oddaniu do użytku, więc nie zaleją rynku niesprzedanymi mieszkaniami – raczej ustanowią nowe pułapy cenowe.
- Nowe osiedla ze średniej półki na przedmieściach (np. Savannah, Bodden Town), dostarczające więcej mieszkań dla lokalnych rodzin. Rząd może także zaangażować się w programy taniego budownictwa, potencjalnie oddając kilkaset tańszych mieszkań lub działek. Choć będzie to pomocne, te liczby są niewielkie w stosunku do wzrostu popytu.
- Wzrost w Dystrykcie Wschodnim: Jeżeli autostrada wschód-zachód posunie się naprzód (możliwa częściowa realizacja w latach 2027–2028?), można spodziewać się boomu budowlanego na tych terenach. Wartość ziemi może tam znacząco wzrosnąć w oczekiwaniu na nowe inwestycje. Możliwe, że do 2030 roku powstanie pierwsze duże, zaplanowane osiedle w North Side lub rozbudowany resort w East End.
- Wyspy Siostrzane: Niewiadoma – rozwój jest tam ograniczony, ale jedna większa inwestycja hotelowa lub większy napływ osób pracujących zdalnie może znacząco zwiększyć aktywność na Brac/Little Cayman. W najbliższych latach jeden z resortów na Little Cayman planuje modernizację – może to lekko pobudzić ten mikro-rynek.
- Rozwój pionowy: Jeśli formalnie zwiększone zostaną prawne limity wysokości, do 2030 roku na Kajmanach może pojawić się jeden lub dwa budynki o wysokości 15–20 pięter (być może nowa wieża w Camana Bay lub na Seven Mile). Wprowadziłoby to nowy produkt (luksusowe penthouse’y na szczycie, itp.) i mogłoby przyciągnąć nowe zainteresowanie (np. niektórych ultrabogatych chcących mieć najwyższą wieżę na Karaibach).
- Popyt i demografia: Populacja Kajmanów może realistycznie przekroczyć 100 000 do lat 2027–2028, uwzględniając obecne tempo wzrostu. Ten naturalny popyt utrzyma rynek najmu i zakupów na poziomie podstawowym. Liczba globalnych bogaczy także rośnie – populacja UHNWI na całym świecie ma znacznie wzrosnąć do 2025 roku (pomimo cykli gospodarczych) caproasia.com, a Kajmany przyciągną część z tego tortu dzięki swoim zaletom. Zatem popyt w segmencie luksusowym powinien pozostać solidny. Przewidujemy również więcej nabywców z pokoleń millenialsów i Gen-Z wchodzących na kajmański rynek – w tym dzieci długoletnich ekspatów lub zamożnych millenialsów szukających miejsc przyjaznych pracy zdalnej. Może to zwiększyć popyt na mieszkania w spacerowych okolicach (Camana Bay, GT) i na zrównoważone/ekologiczne domy.
- Stopy procentowe i środowisko finansowania: Większość prognoz przewiduje stabilizację lub spadek światowych stóp procentowych do lat 2025–2026 po okresie walki z inflacją. Jeśli amerykańskie stopy ustabilizują się w okolicach ~2–3% Fed Funds do 2026 roku, hipoteczne stopy procentowe na Kajmanach mogą spaść z powrotem do poziomu ~4–5%. Byłby to zastrzyk dla rynku nieruchomości, mogący uruchomić nową falę „move-up buyers” i inwestorów korzystających z taniego długu. Tańsze finansowanie w połączeniu z dalszym wzrostem zamożności tworzy podstawy pod kolejny wzrost liczby transakcji i cen nieruchomości w drugiej połowie dekady. Odwrotnie, jeśli inflacja zaskoczy i stopy pozostaną wysokie, rynek nieruchomości na Kajmanach może rosnąć wolniej, a szczególnie lokalni kupujący po raz pierwszy będą mieli trudniej – ale zagraniczni nabywcy gotówkowi na najwyższym poziomie prawdopodobnie pozostaną niewzruszeni.
- Perspektywy gospodarcze: Kluczowe branże napędzające rynek nieruchomości (finanse, turystyka) wyglądają pozytywnie w średnim okresie. Sektor usług finansowych się dywersyfikuje (np. w kierunku fintech, aktywów cyfrowych pod regulatoryjnym „sandboxem”), co może przyciągnąć nowe typy firm i młodszych profesjonalistów. Oczekuje się, że turystyka będzie rosła umiarkowanie rok do roku (Cayman stawia na jakość, a nie ilość, ale możliwe są pewne wzrosty w ruchu lotniczym, a może również ulepszenia w obsłudze statków wycieczkowych). Każda dywersyfikacja – na przykład turystyka medyczna w rozwijających się obiektach Health City – to dodatkowy bonus, przyciągający wyspecjalizowanych pracowników oraz być może pacjentów, którzy później kupią drugie domy. Prognozy rządowe i Strategic Policy Statement stawiają na zrównoważony wzrost; przewidują one nadwyżki operacyjne i inwestycje w infrastrukturę do 2026 roku caymanresident.com caymanresident.com. Potencjalnym czynnikiem ryzyka po 2025 roku jest globalne wdrożenie 15% minimalnego podatku korporacyjnego (OECD filar 2). Kajmany, będąc jurysdykcją wolną od podatku, nie wprowadzą podatku dochodowego, ale będą się wywiązywać z raportowania w przypadku dużych międzynarodowych korporacji practiceguides.chambers.com practiceguides.chambers.com. To, jak rozwinie się ta globalna reforma podatkowa, może w pewnym stopniu wpłynąć na obecność korporacyjną. Jednak jako że na Kajmanach nie ma podatków, firmy mogą tu pozostawać i uzupełniać różnicę podatkową we własnych krajach. Prawdopodobnie wpływ na rynek nieruchomości będzie minimalny, ale warto to obserwować w okolicach 2026 roku.
- Prognoza segmentów cenowych: Do roku 2030 można przewidywać, że:
- Mediana/średnia cen domów (obecnie około 1,2 mln USD) może wzrosnąć do zakresu 1,5–1,6 mln USD, przy założeniu rocznego wzrostu na poziomie 4–5% i efektu kumulacji.
- Rynek luksusowych apartamentów przy Seven Mile prawdopodobnie pobije nowe rekordy – być może zobaczymy pierwszą transakcję na poziomie 50 milionów USD, jeśli sprzedany zostanie niezwykle duży penthouse lub posiadłość (niektóre penthouse’y kosztują już prawie 30 mln USD).
- Mieszkania dla klasy średniej (segment domów szeregowych, apartamentów śródlądowych) powinny zwiększyć swoją liczbę. Ich ceny również wzrosną, ale mogą się ustabilizować, jeśli rząd skutecznie wprowadzi mieszkania dostępne cenowo. Nadal jednak apartament, który kosztował 500 tys. CI$ w 2024 roku, może kosztować 600–650 tys. CI$ w 2028 roku.
- Ceny najmu będą rosnąć wraz z cenami nieruchomości, chyba że powstanie dużo nowych mieszkań na wynajem. Wysoki popyt na wynajem oznacza, że rentowność powinna pozostać na obecnym poziomie (jeśli ceny wzrosną o 5%, najem także podrożeje o podobny procent, a więc procentowy zwrot pozostanie stały).
- Najgorszy przypadek/scenariusz niedźwiedzi: Dla zachowania równowagi, co może pójść nie tak? Jeśli na przykład w 2026 roku nastąpi globalna recesja, Kajmany mogą doświadczyć tymczasowego spowolnienia – wolumen sprzedaży może spaść, czas sprzedaży wydłużyć się, a niektórzy sprzedający mogą nieznacznie obniżyć ceny, aby dostosować się do rynku. Jednak na podstawie wcześniejszych doświadczeń (2008, 2020), takie spadki na Kajmanach zwykle wynoszą jednocyfrowe procenty i są krótkotrwałe blog.bovell.ky. Stabilizację rynku zapewnia brak podatku od nieruchomości (brak presji kosztów utrzymania na sprzedaż) oraz właściciele z głębokimi kieszeniami. Inny scenariusz: katastrofalny huragan może spowodować poważne szkody i zakłócić rynek na 1–2 lata. Jednak wysiłki związane z odbudową mogłyby wówczas pobudzić budownictwo i być może wywołać mini-boom. Ogólnie rzecz biorąc, ryzyka spadkowe na Kajmanach są amortyzowane przez ich stabilność i atrakcyjność – rynek może się ugiąć, ale historycznie nie załamał się.
Własność i opodatkowanie: Kajmany wyróżniają się połączeniem braku corocznego podatku od nieruchomości oraz braku ograniczeń dotyczących własności przez cudzoziemców.
Zagraniczni nabywcy na Kajmanach cieszą się takimi samymi prawami własności jak mieszkańcy – mogą kupić dowolną nieruchomość (wolnostojącą działkę lub apartament) bez specjalnej licencji caymanresident.com.Jedynym podatkiem jest jednorazowa opłata skarbowa (7,5%) przy zakupie practiceguides.chambers.com.Dla porównania, Bermudy znacznie ograniczają zagraniczne zakupy nieruchomości: zagraniczni inwestorzy muszą uzyskać rządową licencję (z opłatą w wysokości 6–8% wartości nieruchomości) i mogą kupować tylko z niewielkiej puli nieruchomości o wysokiej wartości, które spełniają minimalne progi Rocznej Wartości Najmu (ARV) caymancompass.com.Nie mogą w ogóle kupować niezabudowanej ziemi caymancompass.com caymancompass.com.Bermudy nakładają również coroczny podatek od nieruchomości oparty na ARV, co oznacza, że zagraniczni właściciele ponoszą bieżące koszty, tak jak mieszkańcy (na przykład dom o wartości około 1 miliona dolarów może generować kilka tysięcy dolarów podatku rocznie).Bahamy znajdują się pośrodku – również nie mają podatku dochodowego ani podatku od zysków kapitałowych oraz zachęcają do zagranicznych zakupów.Cudzoziemcy mogą swobodnie nabywać nieruchomości na Bahamach, a nawet uzyskać stały pobyt poprzez inwestycję (próg ekonomicznej rezydencji zostanie podniesiony z 750 tys. do 1 mln dolarów w 2025 roku) globalpropertyguide.com.Jednak Bahamy nakładają roczny podatek od nieruchomości na większość nieruchomości: domy zajmowane przez właścicieli mają progresywne stawki (np. 0,75%–1% od wartości powyżej określonego zwolnienia), a nieruchomości niezamieszkane przez właściciela lub należące do cudzoziemców często płacą około 1% od pełnej wartości, chyba że są zwolnione sothebysrealty.com sothebysrealty.com.Jest również 10% VAT (efektywnie podatek od czynności cywilnoprawnych) na transakcje powyżej 100 000 USD krabahamas.com.BVI, podobnie jak Kajmany, nie mają podatku dochodowego ani podatku od zysków kapitałowych oraz nie pobierają znaczącego corocznego podatku od nieruchomości (jedynie symboliczny podatek gruntowy wynoszący kilka dolarów za akr).Jednakże, BVI wymaga od wszystkich zagranicznych nabywców uzyskania Licencji na Posiadanie Nieruchomości przez Osobę Nieposiadającą Stałego Pobytu, co jest czasochłonnym procesem mogącym trwać od 6 do 12 miesięcy, a nieruchomość, która ma zostać nabyta, musi być określona we wniosku bvisothebysrealty.com bvicompanyincorporation.com.BVI pobiera również od cudzoziemców wyższy podatek skarbowy (12% wobec 4% dla mieszkańców) przy zakupach.Z drugiej strony Dubaj (ZEA) nie ma podatku dochodowego ani podatku od zysków kapitałowych, a chociaż obowiązuje tam 4% opłata transferowa (podatek od czynności cywilnoprawnych) oraz niewielkie coroczne opłaty za obsługę nieruchomości, nie ma powtarzającego się podatku od nieruchomości.Obcokrajowcy mogą posiadać nieruchomości na wyznaczonych obszarach z prawem własności (freehold).Podsumowując, 5-letnia prognoza dla rynku nieruchomości Kajmanów jest w dużej mierze pozytywna: oczekuj dalszego wzrostu wartości nieruchomości, napędzanego silnymi fundamentami, choć w bardziej umiarkowanym tempie niż szczytowa gorączka z początku 2022 roku. Rynek dojrzewa, pojawia się więcej segmentacji (luksusowe versus pierwsze mieszkania itp.), a także prawdopodobnie większa rola rządu w kierowaniu rozwojem. Zarówno dla inwestorów, jak i właścicieli domów, perspektywy wskazują, że nieruchomości kupione teraz powinny zyskiwać na wartości, a popyt na aktywa z Kajmanów pozostanie wysoki. Oczywiście, roztropni inwestorzy będą monitorować stopy procentowe, zmiany w polityce oraz kondycję gospodarki światowej, ale unikalne połączenie stylu życia i przewag finansowych Kajmanów dobrze ustawia je do stawienia czoła wyzwaniom i kontynuowania wzrostu do 2030 roku.
Porównanie z innymi jurysdykcjami neutralnymi podatkowo
Jak rynek nieruchomości na Kajmanach wypada na tle innych karaibskich i światowych jurysdykcji neutralnych podatkowo? Poniżej znajduje się porównanie kluczowych czynników i ostatnich trendów na Kajmanach w porównaniu z kilkoma istotnymi konkurentami: Bahamy, Bermudy, Brytyjskie Wyspy Dziewicze (BVI) oraz krótką informacją o Dubaju (pozakaraibskim centrum neutralnym podatkowo). Te lokalizacje często wymienia się jednym tchem ze względu na centra finansowe offshore lub przyjazność podatkową, ale każda ma odmienny krajobraz nieruchomości.
Wielkość i aktywność rynku: Rynek na Kajmanach jest stosunkowo mały, ale bardzo aktywny i płynny jak na liczbę ludności. Roczna wartość sprzedaży nieruchomości w ostatnich latach utrzymuje się na poziomie ok. 800 mln–1 mld USD na Grand Cayman (w 2022 roku przekroczyła nawet 1 mld USD blog.bovell.ky). Rynek na Bermudach jest mniejszy i przez ostatnie lata pozostaje stosunkowo stagnujący. Surowe ograniczenia oznaczają niewielką liczbę transakcji – na Bermudach odnotowuje się tylko kilkadziesiąt luksusowych sprzedaży rocznie dla cudzoziemców, a mieszkańcy przeważnie handlują nieruchomościami między sobą. Średnia cena domu na Bermudach wynosiła ok. 885 tys. dolarów w 2020 roku caymancompass.com, ale liczba transakcji jest niska, a wiele nieruchomości przechodzi drogą dziedziczenia caymancompass.com. Restrykcyjna polityka Bermud utrzymuje wysokie ceny, ale niską płynność (często krytykowane jest, że te przepisy doprowadziły do „stagnacji rynku nieruchomości” przy ograniczonym rozwoju nowych inwestycji) caymancompass.com. Bahamy mają większą populację (~400 tys.) oraz rynek dwusegmentowy: część luksusową napędzaną przez obcokrajowców (w Nassau, Paradise Island i na wyspach resortowych) oraz segment krajowy. W latach 2021–2022 na Bahamach nastąpił ogromny wzrost po COVID – w rzeczywistości Knight Frank odnotował, że ceny rezydencji premium wzrosły na Bahamach o 15% w 2023 roku, co plasuje ten rynek w światowej czołówce wzrostów globalpropertyguide.com. Wzrost ten napędzali Amerykanie i Europejczycy kupujący luksusowe domy m.in. w Nassau/Exuma. Lokalny segment na Bahamach stoi w obliczu problemu dostępności cenowej oraz ograniczonej podaży mieszkań ze średniej półki globalpropertyguide.com. Ogólnie Bahamy mają więcej przestrzeni geograficznej, ale różnice w infrastrukturze i gospodarce sprawiają, że nie wszystkie obszary rozwijają się równomiernie. Rynek na Brytyjskich Wyspach Dziewiczych jest bardzo mały i obejmuje głównie luksusowe wille lub działki inwestycyjne na Virgin Gorda i Tortoli. Nigdy w pełni nie odbudował się po huraganach z 2017 roku (Irma mocno dotknęła BVI), więc ceny w niektórych przypadkach pozostają niższe niż przed 2017. Sprzedaże są sporadyczne z powodu wymogu uzyskania licencji – niektórzy zagraniczni kupujący zrażają się i szukają okazji na Kajmanach lub Bahamach, gdzie proces transakcyjny jest szybszy. Dubaj to rynek o ogromnej skali w porównaniu do wymienionych – tysiące transakcji rocznie, bardzo międzynarodowy i znany z cykliczności (boomy i załamania). Dubaj doświadczył boomu w latach 2021–2022 (w niektórych luksusowych dzielnicach ceny +60%, co wspierał napływ zamożnych imigrantów) i nadal cieszy się powodzeniem wśród globalnych inwestorów poszukujących zerowego podatku dochodowego. Jednak w przeciwieństwie do Kajmanów, Dubaj ma praktycznie nieograniczoną podaż (ciągle budują tam nowe drapacze chmur), co ogranicza potencjał długoterminowego wzrostu wartości.
Jurysdykcja | Podatki i opłaty od nieruchomości | Zasady własności zagranicznej | Ostatni trend rynkowy |
---|---|---|---|
Kajmany | Brak corocznego podatku od nieruchomości; 7,5% opłaty skarbowej przy zakupie practiceguides.chambers.com; Brak podatku dochodowego/od zysków kapitałowych. | Brak ograniczeń dla zagranicznych nabywców (można kupić dowolną nieruchomość) caymanresident.com.Tytuł gwarantowany przez rząd; łatwy proces zakupu.PR wiza za inwestycję 2,4 mln USD uglobal.com eracayman.com. | Silny – Wysokie zapotrzebowanie i rosnące ceny w latach 2023–25 (średnia cena sprzedaży ~1,2 mln USD 1503propertygroup.com).Segment luksusowy przeżywa rozkwit, cały rynek pozostaje odporny blog.bovell.ky. |
Bermudy | Roczny podatek od nieruchomości oparty na ARV (na przykład ok. 6 tys. USD rocznie za dom wart 1 mln USD); 7–10% podatku od przeniesienia własności (podzielone między kupującego a sprzedającego) przy sprzedaży.Brak podatku dochodowego. | Bardzo ograniczone: Cudzoziemcy potrzebują licencji rządowej (opłata 6–8% ceny) caymancompass.com; mogą kupować tylko wybrane nieruchomości o wysokiej wartości (np.ARV > 126 000 USD za domy) caymancompass.com; Nie można kupić niezabudowanej ziemi caymancompass.com.Posiadacze pozwoleń na pracę generalnie mają zakaz kupowania caymancompass.com. | Płasko/Stagnacja – Ograniczona sprzedaż z powodu restrykcji; niewiele nowych inwestycji.Średnia lokalna cena domu ~885 tys. USD (2020) caymancompass.com.Rynek uważany za mało płynny; krytycy twierdzą, że polityki doprowadziły do stagnacji caymancompass.com. |
Bahamy | Coroczny podatek od nieruchomości (progresywny: np.0,75%–1% od wartości >500 tys. USD, z pewnymi zwolnieniami) sothebysrealty.com; około 10% VAT od przeniesienia własności nieruchomości (zwykle dzielone) krabahamas.com.Brak podatku dochodowego od najmu, ale VAT dotyczy wynajmu wakacyjnego. | Otwarte dla zagranicznych nabywców: Nie jest wymagana licencja (z wyjątkiem zakupu powyżej 5 akrów lub na cele komercyjne, wtedy potrzebne jest pozwolenie).Cudzoziemcy mogą posiadać nieruchomości na własność; rząd oferuje stały pobyt za 1 mln USD przy zakupie nieruchomości (podwyżka z 750 tys. USD w 2025 roku) globalpropertyguide.com. | Bardzo aktywny – Rynek luksusowy gwałtownie rośnie (Nassau itp.).ceny nieruchomości premium +15% w 2023 globalpropertyguide.com).Zagraniczny popyt jest silny (USA, Europa) globalpropertyguide.com.Lokalny rynek boryka się z niedoborami podaży w segmencie niedrogich mieszkań globalpropertyguide.com.Ogólnie rzecz biorąc, rozwój luksusowych nieruchomości rośnie (Albany, Baker’s Bay itd.). |
Brytyjskie Wyspy Dziewicze | Brak corocznego podatku od nieruchomości (symboliczny podatek gruntowy ~50–150 USD/akre/rok); Opłata skarbowa 12% dla zagranicznych nabywców (4% dla osób uprawnionych)lawgratis.com.Brak podatku dochodowego ani podatku od zysków kapitałowych. | Ograniczone: Cudzoziemcy muszą uzyskać Licencję na Posiadanie Nieruchomości przez Osobę Nie-Belonger dla każdej nieruchomości bvisothebysrealty.com – wymaga zatwierdzenia przez rząd, proces może trwać około roku redcoralbvi.com.To dodaje niepewności i kosztów utrzymania.Niektóre inwestycje oferują zatwierdzony tytuł własności dla obcokrajowców (rzadko). | Mały/Niszowy – Rynek wciąż dochodzi do siebie po huraganach z 2017 roku.Niewiele transakcji; wille na Virgin Gorda cieszą się pewnym zainteresowaniem.Wymóg posiadania licencji ogranicza popyt.Ceny stosunkowo stabilne, ale wzrost pozostaje w tyle za Kajmanami/Bahamami.Rozwój jest ograniczony (niektóre przebudowy kurortów, skromne nowe projekty). |
Dubaj (ZEA) | Brak podatku od nieruchomości; jednorazowa opłata transferowa 4%; deweloperzy pobierają opłaty serwisowe za mieszkania.Brak podatku dochodowego. | Cudzoziemcy mogą posiadać nieruchomości na własność w wyznaczonych obszarach (większość Dubaju).Brak wymogu rezydencji do posiadania, ale nieruchomość ≥750 tys. AED (~204 tys. USD) może kwalifikować się do wizy rezydenckiej (2 mln AED na 10-letnią „Złotą Wizę”). | Cykle boom-bust – Obecnie trwa hossa: ceny luksusowych willi +44% w 2022 r. (Knight Frank) i nadal rosną w 2023 r.Wysoce płynny rynek z globalnymi nabywcami.Jednak duży napływ podaży może prowadzić do nadpodaży; ceny spadły ok. 2015–2019.Inny profil ryzyka niż rynki karaibskie. |
(Źródła: Kajmany – Przepisy rządowe practiceguides.chambers.com caymanresident.com; Bermudy – Cayman Compass caymancompass.com caymancompass.com; Bahamy – raporty Savills/Knight Frank globalpropertyguide.com globalpropertyguide.com, rząd Bahamów; Brytyjskie Wyspy Dziewicze – wytyczne BVI Sotheby’s bvisothebysrealty.com redcoralbvi.com; Dubaj – Knight Frank Wealth Report, informacje rządu ZEA.)
Wynajem i dochody: Kajmany oferują silny popyt na wynajem zarówno ze strony mieszkańców, jak i turystów oraz brak podatku od dochodu z najmu. Zysk brutto na Kajmanach z wynajmu długoterminowego wynosi około 5–7% w zależności od nieruchomości i lokalizacji, co jest atrakcyjne. Na Bermudach czynsze są niezwykle wysokie (odzwierciedlają niedobór), ale zagraniczni właściciele generalnie nie mogą wynajmować swojej nieruchomości, chyba że jest to licencjonowany wynajem turystyczny. Bermudy nakładają także podatek od dochodu z najmu oraz obowiązuje tam częściowa kontrola czynszów dla lokalnych mieszkańców. Bahamy oferują dobre zyski z najmu krótkoterminowego w rejonach turystycznych (np. domy wakacyjne na Harbour Island, Abaco), ale mają mniejszą pulę najemców długoterminowych spośród ekspatów niż Kajmany. Pobierają także 10% VAT od wynajmu domów wakacyjnych (koszt dla turystów wynajmujących). BVI zyski są umiarkowane, a pula najemców jest znikoma poza skromnym środowiskiem ekspatów. Dubaj może oferować wysokie zyski (6–8% w niektórych rejonach), ale są tam opłaty za usługi i wysokie ryzyko pustostanów w przypadku nadpodaży.
Styl życia i inne czynniki: Wielu zamożnych inwestorów porównuje Kajmany, Bahamy i Bermudy pod kątem stylu życia. Kajmany często chwalone są za bezpieczeństwo (bardzo niski poziom przestępczości), doskonałe szkoły i opiekę zdrowotną oraz łatwość integracji (język angielski, przyjazna atmosfera). Bermudy również mają niski poziom przestępczości i bardzo wysoki standard życia, ale leżą bardziej na północy (chłodniejsze zimy), a niektórzy uznają je za nieco zamknięte z licznymi restrykcjami (np. tylko Bermudczycy mogą prowadzić samochody – ekspaci często mogą korzystać tylko ze skuterów). Koszty życia na Bermudach są nawet wyższe niż na Kajmanach (należą do najdroższych miejsc świata). Bahamy oferują większą różnorodność (od ekskluzywnych zamkniętych osiedli w Nassau po odległe wyspy). W niektórych rejonach Nassau występują problemy z przestępczością, a infrastruktura poza Nassau może być słaba. Bahamy przyciągają osoby marzące o dużych posiadłościach lub prywatnych wyspach (czego Kajmany nie mają) – w rzeczywistości ultrabogaci, tacy jak Bezos, kupili już na Bahamach prywatne wyspy. BVI są ultraciche, idealne dla miłośników żeglarstwa, ale dużo słabiej rozwinięte pod względem udogodnień, a odbudowa po huraganach przebiega powoli. Są odpowiednie dla tych, którzy szukają bardzo spokojnego życia i są gotowi mierzyć się z biurokracją. Dubaj, mimo że kulturowo bardzo odmienny, konkuruje jako wolna od podatków metropolia z prestiżowym miejskim życiem – niektórzy klienci rozważają zakup na Kajmanach lub w Dubaju w zależności od preferencji między stylem wyspiarskim a miejskim. Dubaj oferuje efektowne drapacze chmur i rozrywki, ale Kajmany proponują wyluzowany luksus z plażą i silnym systemem prawa pod ochroną brytyjskiego rządu (niektórzy wolą stabilność polityczną Kajmanów oraz demokratyczne rządy od modelu autorytarnego Zatoki).
Aby podsumować porównanie, poniżej znajduje się tabela podkreślająca kluczowe różnice:
Jak pokazuje tabela, Cayman oferuje wyjątkowo przyjazne środowisko dla międzynarodowych inwestorów nieruchomości w porównaniu do swoich konkurentów. Łączy najlepsze cechy obu światów: brak podatków od nieruchomości (jak BVI, Bahamy) i brak ograniczeń przy zakupie (jak Bahamy, Dubaj), a wszystko to w stabilnych ramach Brytyjskiego Terytorium Zamorskiego. Ekskluzywność Bermudów może przemawiać do najbogatszych, ale dane sugerują, że zaszkodziło to dynamice rynku caymancompass.com. Bahamy są większe i oferują bardziej zróżnicowane możliwości (prywatne wyspy itd.), co może być atrakcyjne, ale wiąże się z corocznymi podatkami i nieco mniejszą stabilnością społeczną w niektórych regionach. Bezpieczeństwo, infrastruktura i konsekwentnie proinwestycyjne polityki Kajmanów czynią je arguably najlepszym wyborem spośród karaibskich jurysdykcji do inwestowania w nieruchomości – co widać po rozkwicie rynku i ciągłym napływie zainteresowanych.
Dla globalnego inwestora porównującego z Dubajem czy innymi lokalizacjami: Kajmany to mniejsza skala i mniejsza zmienność; nie zobaczysz tu wieżowców 50-piętrowych ani wahań cen o 50%, ale uzyskasz stabilny wzrost i korzyść bycia w amerykańskiej strefie czasowej z rajską plażą. Monako i Singapur to inne bogate enklawy „bez podatku od nieruchomości” – w Monako ceny są ekstremalnie wysokie, a powierzchnia niewielka; Singapur wprowadził środki chłodzące i pewne podatki dla zagranicznych kupców. Cayman więc znajduje się w unikalnym punkcie równowagi: luksusowe, ale na luzie, kosmopolityczne, ale zorientowane na społeczność i finansowo efektywne. Zobaczymy, jak każda z tych jurysdykcji będzie się rozwijać (np. jeśli Bermudy złagodzą zasady lub globalne zmiany podatkowe wpłyną na atrakcyjność), ale na dziś przewaga Kajmanów w sektorze nieruchomości jest oczywista i dobrze utrzymana.
Wnioski
Rynek nieruchomości na Kajmanach w 2025 roku kwitnie, napędzany solidnymi fundamentami ekonomicznymi, polityką przyjazną inwestorom oraz niezmiennym urokiem życia pełnego słońca bez podatków. Widzimy, że wszystkie główne segmenty – od mieszkań na start, przez powierzchnie komercyjne, po ultraluksusowe penthouse’y – cieszą się dużym popytem, choć każdy charakteryzuje się inną specyfiką. Ceny generalnie rosną i prognozuje się dalszy zdrowy wzrost, czemu sprzyja ograniczona podaż oraz stały napływ kapitału i ludności.
Inwestorzy mogą mieć zaufanie do odporności i stabilności Kajmanów. Nawet w obliczu globalnych niepewności, rynek wykazał zdolność do dostosowania się i utrzymania wartości (co widać podczas wcześniejszych kryzysów gospodarczych, gdy Kajmany uniknęły najgorszych spadków na rynku nieruchomości blog.bovell.ky). Należy jednak być świadomym wyzwań, takich jak przeciążenie infrastruktury i ryzyko klimatyczne – są one adresowane, ale warto je monitorować.
Patrząc w perspektywie 3–5 lat, prognoza jest optymistyczna, ale wyważona: można oczekiwać, że nowe inwestycje poszerzą możliwości, obniżki stóp procentowych pobudzą aktywność, a przewagi Kajmanów przyciągną jeszcze więcej międzynarodowych nabywców. W świecie, w którym osoby i firmy o wysokim majątku są coraz bardziej mobilne, unikalne połączenie stylu życia, bezpieczeństwa prawnego i finansowych korzyści sprawia, że Kajmany plasują się jako topowa destynacja inwestycji nieruchomościowych wśród elitarnych jurysdykcji.
Podsumowując, Kajmany oferują przekonującą historię rynku nieruchomości – opartą na solidnych fundamentach wzrostu. Niezależnie od tego, czy ktoś szuka domu dla rodziny w bezpiecznej, prestiżowej okolicy, nadmorskiego azylu z możliwością nurkowania tuż za progiem czy inwestycji komercyjnej w rozwijającym się centrum finansowym, Kajmany spełniają te oczekiwania – a dodatkowym atutem jest brak podatku od nieruchomości oraz ciepła, przyjazna kultura wyspy. Dopóki Kajmany będą umiejętnie łączyć rozwój ze zrównoważonym podejściem oraz utrzymywać sprzyjający biznesowi klimat, rynek nieruchomości powinien dalej zmierzać ku dobrobytowi w 2025 roku i kolejnych latach.
Źródła: Kluczowe informacje w tym raporcie pochodzą z aktualizacji branżowych, danych rządowych oraz analiz rynkowych, w tym raportów Cayman Islands Real Estate Brokers Association (CIREBA) eracayman.com eracayman.com, komentarzy lokalnych ekspertów blog.bovell.ky caymanresident.com, publikacji rządowych Kajmanów practiceguides.chambers.com caymannewsservice.com oraz porównawczych analiz regionalnych przewodników nieruchomościowych caymancompass.com globalpropertyguide.com. Źródła te oraz inne są cytowane w tekście dla odniesienia i dalszego pogłębiania tematu.